Vuurwerk ja of nee, een dilemma
Het kan een dilemma zijn, dierenvriend zijn en oog voor het milieu hebben, maar ook houden van een gezellige Oud en Nieuw. En daar hoort voor veel Nederlanders vuurwerk bij. Binnen de VVD wordt een actieve discussie gevoerd over voors en tegens bij het afsteken van vuurwerk. Eigenlijk is knalvuurwerk allang verboden en mag alleen siervuurwerk afgestoken
worden. We merken ieder jaar weer dat veel mensen zich daar niet aan houden, met alle gevolgen van dien.
Gevolgen voor dier en milieu
Wat vinden milieu- en dierenorganisaties hiervan? De Vogelbescherming is duidelijk: geen vuurwerk meer om vogelslachtoffers te voorkomen. Vogels vliegen namelijk door het lawaai en licht op en blijven lange tijd in de lucht hangen. Juist in de winter, wanneer ze hun vetreserves moeilijk kunnen aanvullen, kost het hen veel energie. En door knallen, rook en lichtflitsen vliegen ze in blinde paniek tegen obstakels als ramen of masten aan. Voor vogels is het dus geen feest in de dagen rondom Oud en Nieuw.
Ook andere dieren hebben veel last van het geknal. Hondenbezitters zien dat hun dier helemaal gestrest en angstig wordt van al het lawaai. Zo ernstig soms dat ze naar een prikkelarme omgeving verkassen tijdens de feestdagen of hun dier kalmeringstabletten moeten geven. Om maar te zwijgen van dieren die mishandeld worden met vuurwerk. Nee, katten houden er niet van als er rotjes of zwaarder vuurwerk naar ze toe wordt gegooid. Elk jaar weer levert dit slachtoffers met ernstig letsel en soms de dood tot gevolg op. Voor dieren, ook in de vrije natuur, is vuurwerk echt geen feest.
Milieuvervuiling en wetgeving
Na de eindejaarsviering blijven veel schadelijke resten in het milieu achter. Naast luchtvervuiling zorgt vuurwerk ook voor vervuiling van bodem en water door neerdalend fijnstof. Vuurwerk bevat zware metalen die schadelijk zijn — ook voor de mens — en niet biologisch afbreekbaar zijn.
Tijdens het afsteken van vuurwerk is de luchtkwaliteit korte tijd slecht tot zeer slecht, volgens het RIVM. Dit kan dus gezondheidsklachten geven voor mens en dier. Overigens is het Besluit Activiteiten Leefomgeving ook duidelijk. Vuurwerk afsteken is een milieubelastende activiteit. Sinds 1 december 2020 zijn de volgende vuurwerkartikelen voor consumenten verboden:
- Vuurwerk uit de categorie F3 (categorie staat op de verpakking)
- Knalvuurwerk (zoals rotjes)
- Knalstrengen (zoals Chinese matten)
- Enkelshotsbuizen (single shots)
- Vuurpijlen
Deze vuurwerkartikelen zijn verboden, omdat ze veel letsel en overlast veroorzaakten.
Een initiatiefwetsvoorstel om te komen tot een landelijk vuurwerkverbod ligt nog ter behandeling in de Tweede Kamer voor.
Discussie binnen de VVD
Tijdens de eerste meeting van het Landelijke VVD Vuurwerkoverleg, dat in oktober in Arnhem plaatsvond, kwamen voor- en tegenstanders nog niet tot een voorstel waar alle aanwezigen zich in konden vinden. De discussie loopt nog. Wel is men het erover eens dat een plaatselijk verbod niet werkt. Alleen een landelijk vuurwerkverbod zou kans van slagen hebben.
Het landelijke VVD Vuurwerkoverleg gaat meer meetings organiseren over dit thema. Overigens stemde de VVD-fractie in de Tweede Kamer nog tegen een landelijk verbod op het afsteken van vuurwerk.
Alternatieven voor een feestelijke jaarwisseling
Zijn er alternatieven om van de jaarwisseling een gezellig feest te maken? Jazeker, het is in Nederland een traditie om vuurwerk af te steken. Maar in veel landen vieren ze het anders. Een gezellige borrel. En wat een prachtige nieuwe ontwikkeling is, zijn drone shows. Dat levert vaak spectaculaire beelden op.
Vanuit Liberale Dierenvrienden gezien lijkt mij de uitkomst duidelijk. Vuurwerk en dieren, geen goede combinatie!