Buiten de VVD is het nauwelijks opgevallen, maar voor dierenvrienden in de partij was het een hoogtepuntje van het congres in Rotterdam: twee amendementen om de paragraaf dierenwelzijn in het verkiezingsprogramma aan te scherpen kregen maar liefst 67 procent steun. Voor een partij die zich toch niet altijd heel hard heeft gemaakt voor dierenwelzijn best opmerkelijk.
Het eerste amendement kwam van Pieter Stroop van Renen om zieke en verwaarloosde dieren in beslag te nemen bij fokkers en veehouders. Nu krijgen bedrijven doorgaans een waarschuwing of soms een boete wanneer verwaarloosde dieren worden aangetroffen. Wanneer de NVWA enkele weken later een tweede inspectie uitvoert, en de ondernemer geen verbeteringen heeft getroffen, zijn de dieren niet zelden zo ziek dat euthanasie de enige optie is.
Het tweede amendement kwam van Manon Stevens om onnodige lichamelijke ingrepen bij dieren, zoals het (onverdoofd) afbranden van varkensstaarten, niet langer te gedogen.
Het hoofdbestuur wilde liever de partijen die onderhandelen over een Convenant dierwaardige veehouderij, waaronder de Dierenbescherming en LTO, laten afspreken wat ‘onnodig’ betekent. Dat zou een stap terug zijn geweest. Onnodige ingrepen bij dieren zijn in 1996 bij wet gedefinieerd en verboden. In 2008 kwam daar voor varkens nog een Europese richtlijn overheen. Toch gedogen we in Nederland nog steeds dat bij 99 procent van de varkens preventief de staart wordt afgebrand. Dit is dus geen definitiekwestie, maar een kwestie van handhaven. Voor VVD’ers niet moeilijk!
Een derde amendement van Pieter, om de Nederlandse steun voor het uitfaseren van kooien in de EU in het programma op te nemen, haalde het niet. Jammer, want zo’n verbod is niet alleen goed voor dieren, maar ook voor Nederlandse pluimveehouders die kooien al grotendeels hebben uitgefaseerd. Dat andere EU-landen nog wel kooien toestaan, is voor onze sector een concurrentienadeel.
Voor het congres was al veel bereikt
Twee amendementen lijkt misschien niet veel, maar dan is het belangrijk om te weten dat de meeste discussie over het verkiezingsprogramma aan het congres voorafging.
Dat begon met de inbreng van leden en netwerken, zoals Liberaal Groen. In de inbreng van Team Voedsel hadden we het handhaven van het verbod op onnodige ingrepen opgenomen, en ook het naleven van Europese regels voor veetransporten, de essentiële behoeften van dieren als uitgangspunt nemen in het ontwerp van houderijsystemen en het intrekken van vergunningen bij herhaalde overtredingen.
Dat laatste werd één van de vijf stellingen waar VVD’ers over debatteerden tijdens één van de zes inspraaksessies over het programma in augustus. De uitslag van de stemming was duidelijk:
In het concept-verkiezingsprogramma stond dan ook:
Bij herhaalde misstanden wordt een bedrijf gesloten, bij buitensporige incidenten gebeurt dit meteen.
Andere voorstellen in het conceptprogramma:
- Een levenslang houdverbod voor dierenbeulen.
- Camerabewaking in slachthuizen.
- Dierproeven omlaag brengen.
- Vaccinatie van pluimvee tegen vogelgriep.
- Steun voor innovaties zoals kweekvlees en (precisie)fermentatie.
Onnodige ingrepen en diertransporten ontbraken, en uit de zin over dierwaardige veehouderij klonk nog weinig ambitie:
De intensieve veehouderij zet aanvullende stappen op het gebied van dierenwelzijn.
Amendementen zijn laatste zet
Na publicatie van het conceptprogramma op 1 september, kregen netwerken tien dagen de tijd om amendementen in te dienen. Bij Liberaal Groen kwamen 71 voorstellen voor amendementen binnen, waaronder die van Pieter. Manon was bereid om een amendement over onnodige ingrepen te verdedigen.
Na een evaluatie van het bestuur en een digitale inspraaksessie met leden, werden de 71 voorstellen teruggebracht tot 54 amendementen. Ik schreef hier gisteren dat 18 van die amendementen geheel en 25 deels door het hoofdbestuur werden overgenomen. Zo ging men akkoord met het overnemen van de Europese aanbevelingen voor het transporteren van dieren — de maximale temperatuur voor veevervoer ligt in Nederland hoger — maar wel ‘in overleg met de sector.’ Voor de indieners overbodig, maar je kan niet alles hebben. Ook werd toegezegd om de zin over dierwaardige veehouderij aan te scherpen, om duidelijk te maken dat dit een wens is van de VVD.
In totaal werden 570 amendement ingediend vanuit de tientallen lokale, regionale en thematische netwerken van de VVD. Daarvan kwamen er 42 op het congres in stemming, waarvan zes van Liberaal Groen. De rest was óf al overgenomen door het hoofdbestuur, óf ingetrokken naar aanleiding van digitale deelsessies, óf er was een compromis bereikt.
Wat overblijft, zijn doorgaans minderheidsstandpunten: legalisering van cannabis, een kiesdrempel, een gekozen Eerste Kamer. Die voorstellen komen geregeld terug, en zijn vooralsnog iedere keer weggestemd door twee derde tot driekwart van de leden. Het hoofdbestuur dacht wellicht dat nóg strengere dierenbescherming in dezelfde categorie viel, en in het verleden was dat misschien ook zo. Maar dan is de consensus in de VVD verschoven. De amendementen van Pieter en Manon waren de enige twee die tegen het advies van het hoofdbestuur in wél werden overgenomen. Hopelijk is het een teken aan de wand.
Dit artikel verscheen ook in Nick’s nieuwsbrief.