Thom van Campen, die in de Tweede Kamer voor de VVD het woord voert op landbouw en de NVWA, sprak dinsdag tijdens het Vragenuur zijn afschuw uit over beelden van Varkens in Nood, waarop is te zien hoe veetransporteurs varkens mishandelen met elektrische schokken:
De beelden die we hebben gezien van varkensmishandeling verdienen de gróótst mogelijke afkeuring.
Ook zei hij teleurgesteld te zijn in brancheorganisatie Vee&Logistiek, die in hun reactie ‘de aandacht probeert af te leiden.’ Volgens de sectorvereniging is onduidelijk hoe de ‘illegale’ beelden zijn gemaakt en geven ze ‘een onvolledig beeld.’
Het is daarom des te beter dat de minister hier de verantwoordelijkheid neemt om met name richting de veehouderij en de transportsector dit [taser]verbod in te stellen. Heel goed!
Er zijn richtlijnen voor het gebruik van stroomstootapparatuur, of tasers. Maar de recente dronebeelden van Varkens of Nood bevestigen dat die niet overal worden nageleefd. Minister van Landbouw Piet Adema (CU) lichtte tijdens het debat, dat was aangevraagd door Esther Ouwehand van de PvdD, toe dat de NVWA niet op iedere locatie fysiek toezicht kan houden. Vandaar dat hij het gebruik van tasers op boerderijen en tijdens transport per 1 juli 2025 volledig verbiedt.
Daarmee geeft de minister grotendeels uitvoering aan een aangenomen motie van Thom van Campen en Leonie Vestering (PvdD) uit 2022.
En slachthuizen?
Slachthuizen zijn van het totaalverbod uitgezonderd. Terwijl de NVWA daar wel, met camera’s en inspecteurs, toezicht houdt. Van Campen vroeg de minister:
Waarom is het dan onmogelijk om ook op die belangrijke plek voor de slacht dat stroomstootwapen te verbieden?
Adema zei gebonden te zijn aan Europese regelgeving. De EU-Transportverordening voor dieren biedt lidstaten de ruimte voor strengere regels, zoals een verbod op tasers. De verordening inzake de bescherming van dieren bij het doden geeft die ruimte niet.
Wel zei de minister te onderzoeken of en hoe hij meer duidelijkheid kan geven over de beperkte mogelijkheden voor het gebruik van stroomstootapparatuur in slachthuizen:
Want de beelden zijn verschrikkelijk. We kennen ze ook wel van slachthuizen her en der. Vandaar heb ik ook gezegd dat ik de beleidsregel voor het gebruik in slachthuizen wil aanscherpen, zodat er geen misverstand over kan bestaan wanneer het wel en wanneer het niet kan worden toegepast.
Wat de VVD wil
Het VVD-programma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 pleit voor:
- Adequaat toezicht op slachthuizen en in de veehouderij. Naast controle op locatie, moet de toezichthouder via direct uitleesbare camerabewaking in slachthuizen mee kunnen kijken. Artificiële intelligentie kan hierbij een rol spelen.
- Bij herhaaldelijke misstanden wordt een bedrijf gesloten, bij buitensporige incidenten gebeurt dit meteen.
- Handhaving van het verbod op onnodige lichamelijke ingrepen bij dieren.
- In overleg met de sector de Europese richtlijnen voor het transport van dieren overnemen.
Wat de VVD heeft bereikt
- In 2022 nam de Tweede Kamer een motie van Thom van Campen, Derk Boswijk (CDA) en Tjeerd de Groot (D66) aan die vraagt om cameratoezicht op slachthuizen die in realtime en op afstand kan worden uitgelezen. Een wetsvoorstel ter wijziging van de Wet dieren, waarmee cameratoezicht op slachthuizen en verzamelcentra wordt verplicht, is in mei ter consultatie voorgelegd.
- In 2022 nam de Tweede Kamer ook een motie van Van Campen en Joost Eerdmans (JA21) aan om bedrijven die onder verscherpt toezicht van de NVWA staan na drie overtredingen te sluiten (‘three strike out‘). Dit is sinds 2023 beleid.
- In 2023 nam de Tweede Kamer een amendement van Erik Haverkort op Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing aan die de mogelijkheid geeft om dierenbeulen een levenslang houdverbod op te leggen. In maart maakte de NVWA daar voor het eerst gebruik van.
- In februari steunde de VVD, samen met een Kamermeerderheid, een motie van Dion Graus (PVV) om bedrijven die met dieren werken al na één zware overtreding te sluiten (‘one strike out‘).
- In februari stelde Van Campen de minister ook vragen over het nieuws dat boetes voor dierenmishandeling in slachthuizen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld verkeersboetes, al tien jaar niet met de inflatie zijn meegestegen.